Монетарната политика останува внимателна – каматните стапки непроменети

На 10 јуни 2025 година се одржа редовната седница на Извршниот одбор на Народната банка, на која се разгледуваше поставеноста на монетарната политика. Членовите на одборот ги анализираа најновите податоци и информации за глобалната и домашната економија, како и случувањата на меѓународните и домашните финансиски пазари.

На седницата беше заклучено дека постојната поставеност на монетарната политика е соодветна на економските услови, земајќи ги предвид и актуелните ризици од домашното и надворешното окружување. Како резултат на тоа, одлучено е каматната стапка на благајничките записи да остане на нивото од 5,35%, а каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена да останат на 3,95% и 4%, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција ќе остане непроменета и ќе изнесува 10 милијарди денари.

Со оваа одлука се задржува внимателниот пристап на монетарната политика. Комбинацијата на тековните мерки – каматните стапки, измените кај задолжителната резерва и применетите макропрудентни мерки – е насочена кон зајакнување на ценовната стабилност на среден рок и зачувување на стабилноста на девизниот курс на денарот во однос на еврото.

Инфлацијата и натаму претставува значаен индикатор што се следи внимателно. Во мај 2025 година, годишната стапка на инфлација изнесуваше 3,3%, што претставува забрзување, главно поради порастот на цените на прехранбените производи, по завршувањето на владините мерки за ограничување на цените. Од друга страна, базичната инфлација забави, а цените на енергенсите продолжија да паѓаат. Остварувањата кај инфлацијата се нешто над очекувањата, што укажува на потреба од дополнителна претпазливост.

Иако најновите прогнози за цените на примарните производи на глобалните берзи се ревидирани надолу, ризиците и натаму се високи поради геополитичките тензии и климатските промени. Тие, заедно со домашните фактори поврзани со побарувачката, претставуваат неизвесност за идната динамика на инфлацијата.

Состојбата на девизниот пазар останува стабилна. Девизните резерви на крајот на мај изнесуваа 4.691,1 милион евра, што е соодветно за одржување на стабилноста на курсот на денарот. Истовремено, податоците од менувачкиот пазар упатуваат на солидни нето-приливи од приватни трансфери, додека трговскиот дефицит е малку под очекувањата за вториот квартал.

Економската активност продолжува со стабилен раст. Во првиот квартал од 2025 година, БДП порасна за 3,0%, што е во линија со очекувањата. Засега, расположливите податоци за вториот квартал се ограничени, но покажуваат раст на индустриското производство во април, додека трговијата бележи реален пад.

Ризиците за идниот економски раст остануваат, пред сè од надворешното окружување, додека на домашен план тие се поврзани со динамиката на реализација на инфраструктурните проекти.

Монетарниот сектор покажува натамошна солидна поддршка на економијата преку кредити, со темпо на раст малку над очекувањата. Според првичните податоци за мај, депозитите и кредитите продолжуваат со стабилен раст.

Заклучно, најновите макроекономски показатели и проценките за ризиците упатуваат на потреба од понатамошна претпазливост во водењето на монетарната политика. Народната банка останува подготвена да ги користи сите расположливи инструменти за зачувување на стабилноста на девизниот курс на денарот и долгорочната ценовна стабилност.